مواد شیمیایی مختلفی در دنیا شناخته شده اند. انواع اسید از جمله مواد شیمیایی شناخته شده‌ای هستند که کاربرد زیادی در صنعت و زندگی روزمره دارند. اسید ماده شیمیایی است که یون هیدروژن یا پروتون داده و جاذب الکترون است. بسیاری از انواع اسید ها قادرند در اثر تفکیک در آب کاتیون و آنیون آزاد کنند. جالب است بدانید هر چقدر غلظت یون هیدروژن تولید شده بیشتر باشد، خاصیت اسیدی محلول بیشتر و بنابراین پی اچ پایین تر خواهد آمد. از کاربرد انواع اسید در صنایع غذایی، دارویی، پزشکی، کشاورزی و… استفاده می شود. انواع مختلفی از اسید قوی و ضعیف در دنیا شناخته شده اند که البته خواص این اسید های مختلف با یکدیگر متفاوت خواهد بود. به دلیل مصارف صنعتی خرید و فروش اسید در بازار مواد شیمیایی با قیمت های مختلف صورت می پذیرد.
فهرست مطالب
انواع اسید
اسید ها را براساس پروتون می توان به دو دسته اسید قوی و اسید ضعیف طبقه بندی نمود و قدرت هر اسید با ثابت تفکیک اسیدی آن تعیین می گردد.
انواع اسید قوی
اسید قوی اسیدی است که وقتی در آب حل می شود، پروتون های خود را به طور کامل به حلال می دهد. یعنی اسید قوی اسیدی است که به خوبی تفکیک می گردد. انواع اسید قوی در واکنش های تعادلی جهت تعادل را به سمت راست پیش می برد و این اسید ها ثابت تفکیک بالایی دارند. اسید قوی کاملا در آب یونیزه شده و یون هیدرونیوم (H3O+) تولید می کند.
جدول انواع اسید
در ادامه به جدول انواع اسید قوی برای آشنایی بیشتر پرداخته شده است.
| نام | فرمول شیمیایی اسید قوی |
| هیدروکلریک اسید | HCl |
| نیتریک اسید | HNO3 |
| سولفوریک اسید | H2SO4 |
| هیدرو برومیک اسید | HBr |
| هیدرو یدیک اسید | HI |
| پرکلریک اسید | HClO4 |
| کلریک اسید | HClO3 |
اسید ضعیف
اسید ضعیف اسیدی است که وقتی در حلال حل شود، پروتون های خود را به طور کامل به حلال نمی دهد و به اصطلاح به طور کامل تفکیک نمی شود. انواع اسید ضعیف در آب به صورت جزئی یونیزه می شود. اسیدهای آلی در دسته اسید های ضعیف طبقه بندی می شوند و ثابت تفکیک این اسیدها کمتر از اسید های قوی است. اسید فسفریک، سیتریک اسید، اسید آسکوربیک، استئاریک اسید و… از انواع اسید های ضعیف هستند.
در ادامه برای آشنایی بیشتر به جدول انواع اسید ضعیف پرداخته شده است.
| نام | فرمول شیمیایی |
| اگزالیک اسید | C2H2O4 |
| سولفورو اسید | H2SO3 |
| فسفریک اسید | H3PO4 |
| نیترو اسید | HNO2 |
| هیدرو فلوئوریک اسید | HF |
| بنزوئیک اسید | C6H5COOH |
| استیک اسید | CH3COOH |
| فورمیک اسید یا متانوئیک اسید | HCOOH |
| آسکوربیک اسید | C6H8O6 |
کاربرد انواع اسید ها
اسید ها از مهم ترین ترکیباتی هستند که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه این مطلب به برخی از کاربرد اسیدها اشاره شده است.
- از انواع اسید ها برای حذف زنگ زدگی و جلوگیری از خوردگی فلزات استفاده می شود.
- از اسیدها در صنایع خودروسازی مانند کاربرد در باتری خودرو استفاده می شود.
- این ماده شیمیایی برای تولید نمک در واکنش های شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد.
- در صنایع غذایی در نوشیدنی ها و غذاها می توان از برخی از اسید ها استفاده نمود.
- محصولات آرایشی و غذایی به عنوان نگهدارنده کاربرد دارد.
- در صنایع غذایی به عنوان طعم دهنده از بعضی از اسیدها استفاده می شود.
- به عنوان کاتالیزورهای شیمیایی صنعتی و ارگانیک می توان از بسیاری اسیدها استفاده نمود.
- کربنیک اسید از اسیدهایی است که به طور گسترده در تولید نوشابه در صنایع غذایی استفاده می شود.
مقایسه اسید قوی با اسید غلیظ
غلظت یک اسید ربطی به قوی یا ضعیف بودن آن ندارد. غلظت یک اسید را براساس مقدار آب موجود در محلول اسیدی می سنجند. هرچه نسبت اسید به آب بیشتر باشد، اسید غلیظ تر خواهد بود و هرچه نسبت اسید به آب کمتر باشد محلول رقیق تر خواهد بود. بنابراین می توان یک اسید قوی و در عین حال غلیظ یا رقیق داشت. بنابراین غلظت اسید نشان دهنده میزان قدرت اسیدی آن نیست.
عوامل موثر بر قدرت اسیدی
- شعاع اتمی
- الکترونگاتیوی
- بارالکتریکی
- تعادل
- حلال
قانون اختلاط انواع اسید با آب
واکنش انواع اسید و آب گرما زا بوده و گرمای زیادی تولید می شود. این گرمای آزاد شده گاهی به جوشیدن آن منجر می گردد. بنابراین این واکنش در صورت بروز بی توجهی می تواند موجب آسیب هایی گردد. اگر اسید به آب اضافه شود ممکن است در اثر ایجاد گرما آب به بیرون پاشیده شود که البته صدمات چندانی وارد نمی کند. اما اگر برعکس این اتفاق رخ دهد و اسید به بیرون پاشیده شود، ممکن است صدمات سنگینی رخ دهد.
قیمت خرید انواع اسید
همان‌طور که گفته شد اسیدها در انواع مختلفی وجود داشته و در صنایع به کار می روند. بنابراین با توجه به کاربرد و انواعشان از قیمت های مختلفی برخوردارند.
اسید به ماده‌ای شیمیایی می‌گویند که یون هیدروژن یا پروتون بدهد یا الکترون جذب کند.