آنزیم کاتالیستی مناسب در انجام بسیاری از واکنش هاست. انواع آنزیم ها می توانند به تسریع انجام واکنش های شیمیایی کمک کنند. انواع آنزیم های مختلفی وجود دارند. از خواص انواع آنزیم می توان به عملکرد اختصاصی آن ها اشاره کرد. کاربرد انواع آنزیم هم در بدن انسان و هم در صنعت صورت می پذیرد. در بدن انسان صدها آنزیم مختلف وجود داشته و هریک وظیفه‌ای را بر عهده دارند. نکته مهم در کاربرد آنزیم ها استفاده درست و به جا از آنهاست. حرارت از جمله عواملی است که می تواند باعث غیر فعال شدن انواع آنزیم شود. آنزیم هایی که در صنعت استفاده می شوند به بهبود و تسریع فرآیندهای صنعتی منجر می‌شوند. برای خرید انواع آنزیم می‌توان به بازار مواد شیمیایی مراجعه نمود.
فهرست مطالب
انواع آنزیم ها
انواع آنزیم ها می توانند مواد مغذی مختلفی را تجزیه کنند. آمیلاز نشاسته را به قند تجزیه می کند. آنزیم های پروتئاز پروتئین ها را به اسید آمینه تجزیه می کنند. آنزیم های لیپاز نیز چربی ها و روغن ها را به اسید های چرب و گلیسرول تجزیه می کنند. به طور کلی می توان آنزیم ها را در گروه های زیر تقسیم بندی نمود.
- اکسیدو رداکتازها
- ترانسفرازها
- هیدرولازها
- لیپازها
- ایزومرازها
- لیگازها
کاربرد انواع آنزیم در صنعت
از آنزیم ها برای افزایش سرعت واکنش های شیمیایی در صنعت استفاده می شود. در صنایع نساجی و صنایع آرایشی و بهداشتی از انواع آنزیم ها استفاده می شود. صنایع غذایی نیز با توجه به نوع محصول تولیدی از آنزیم های متفاوت بهره می برد. آنزیم ها در انواع گیاهی، حیوانی، میکروبی و… وجود داشته و مورد استفاده قرار می گیرند.
کاربرد پروتئاز ها
از پروتئازها در شکسته شدن پروتئین ها و پلی پپتیدها استفاده می شود. از این ترکیبات برای حذف لکه های پروتئینی، تحت عنوان پاک کننده های بیولوژیکی استفاده های مختلفی می شود.
پروتئاز رنین از معده نشخوار کنندگان جوان به دست آمده و از آن در ساخت پنیر استفاده می شود.
از پروتئاز تریپسین نیز می توان برای هضم پروتئین غذای نوزادان بهره برد.
آمیلازها
آمیلازها از انواع آنزیم هایی هستند که شکستن کربوهیدارت ها را کاتالیز می کنند. استفاده به عنوان پاک کننده بیولوژیکی و حذف باقیمانده کربوهیدرات نشاسته در ظروف بر عهده این آنزیم هاست.
نوع دیگری از آمیلاز نیز در ساخت آرد کاربرد داشته و در تبدیل نشاسته به ترکیبات قندی موثر است. این آنزیم در تولید نان هایی مثل کماج، نان ساندویچی و نان سفید به کار می رود.
آنزیم لاکاز در صنایع نساجی مورد استفاده قرار می گیرد. لاکاز علاوه بر دكلرينه كردن فاضلاب نساجی برای سفید کنندگی پارچه ها نیز استفاده می شود.
منابع آنزیم
نخستین کاربرد آنزیم ها با تولید آبجو، پخت نان و تهیه پنیر باز می گردد. با پیشرفت تکنولوژی انواع آنزیمهای جدید با طیف گسترده ای از کاربردها و ویژگی ها توسعه یافتند. با کشف نمونه های جدید استفاده از آنزیم ها گسترش یافت.
میکروارگانیسم‌ها نظیر باکتری، مخمر و قارچ و آنزیم های آن ها در تولید چندین ماده غذایی جهت بهبود طعم و بافت مورد استفاده قرار می گیرند. کاربرد آنزیم ها مزایای اقتصادی زیادی برای صنایع دارند. آنزیمهای میکروبی خواص مطلوبی دارند. تولید آسان، سازگاری و مقرون به صرفه بودن از مزایای آن‌ها نسبت به آنزیم های با منبع گیاهی یا حیوانی است. آنزیم های میکروبی نقش بسزایی در صنایع غذایی دارند زیرا از آنزیم های گیاهی و حیوانی پایدارتر و مقرون به صرفه تر هستند.
مزایا استفاده از انواع آنزیم
- سرعت بالا
- عملکرد اختصاصی
- عمل کردن در شرایط فرآیند ملایم
عملکرد انواع آنزیم ها
این ترکیبات عملکردی اختصاصی داشته و هر آنزیم فقط با یک سوبسترا پیوند برقرار کرده و بر روی آن عمل می کند. بنابراین هر آنزیم را می توان برای عملیات ویژه‌ای به طور کاملا اختصاصی به کار برد.
کاربرد انواع آنزیم در صنایع مختلف
- از آنزیم ها برای تولید شربت گلوکز، گلوکز کریستالی، شربت ذرت با فروکتوز بالا، شربت مالتوز و محصولات دیگر استفاده می‌شود.
- از آنزیم ها در صنایع شوینده به عنوان افزودنی برای از بین بردن لکه های نشاسته ای استفاده می شود.
- در صنایع کاغذ از آنزیم ها برای کاهش چسبندگی نشاسته و تولید کاغذ مطلوب استفاده می شود.
- در نساجی از آمیلازها استفاده های فراوانی می‌شود.
- آنزیم هایی مانند پروتئازها و لیپازها نیز کاربرد زیادی در صنایع غذایی دارند.
آنزیم ها پروتئین هایی هستند که به عنوان کاتالیزورهای بیولوژیکی عمل می کنند.