ویال بیکربنات سدیم دارویی تزریقی است که از آن در بیماری های خاصی استفاده می شود. ویال بیکربنات سدیم دارویی قلیایی بوده که می تواند در بدن یون بیکربنات فراهم نماید. از کاربرد ویال بیکربنات سدیم جهت قلیایی ساختن ادرار و اسیدوز متابولیک شدید و… استفاده می شود. با تزریق محتویات بیکربنات سدیم ویال مقدار بیکربنات پلاسما افزایش یافته و با افزایش pH خون علائم بالینی اسیدوز برطرف خواهد شد. برای تهیه و خرید بیکربنات سدیم ویال می توان به داروخانه های سراسر کشور مراجعه نمود. البته فروش بیکربنات سدیم ویال به دلیل تخصصی بودن دارو تنها توسط نسخه پزشک صورت می پذیرد.
فهرست مطالب
بیکربنات سدیم ویال چیست
بیکربنات سدیم (Sodium Bicarbonate) یک نمک سدیمی از اسیدکربنیک بوده که با نام جوش شیرین نیز شناخته می شود. بی کربنات سدیم دارای خواص درمانی بوده و به عنوان یک داروی قلیایی کننده شناخته می شود. این نمک پس از تجزیه می تواند یون بیکربنات را فراهم سازد. بیکربنات سدیم دارویی را می توان جهت کاهش خطرات اسیدوز متابولیک در بیمارانی استفاده کرد که به نارسایی شدید کلیوی دچارند و سدیم خونشان را از دست داده اند.
سدیم بیکربنات ویال یا آمپول یا قرص تولید و در بازار دارویی قابل تهیه است. بیکربنات سدیم ویال به صورت تزریقی است. این دارو در طبقه دارویی الکترولیت ها و تامین و تنظیم کننده های آب و کالری بدن قرار گرفته است.
موارد مصرف بیکربنات سدیم ویال
- بي كربنات سديم ویال جهت كاهش خطرات اسيدوز متابوليک در بيماران كليوی با شدت بیماری زیاد استفاده می شود.
- این دارو در درمان علام ناتوانی عروق ناشی از شوک يا دهيدراسيون شديد، ايست قلبی و اسيدوز لاكتيک اوليه شديد نیز کارایی دارد.
- بیکربنات سدیم ویال به‌عنوان داروی كمكی در اسهال های شديد هم مصرف می شود.
- جهت درمان مسموميت با داروهایی همچون باربی تورات ها، ساليسيلات ها کاربرد دارد.
- به عنوان قليايی كننده ادرار جهت افزايش حلاليت سولفوناميدها و ممانعت از تشكيل كريستال و آسيب به كلیه ها تجویز می گردد.
- بیكربنات سديم جهت كنترل افزایش پتاسيم خون نیز کارایی دارد.
- در ایست قلبی و اسیدوز لاکتیک اولیه شدید نیز کارایی دارد.
خواص ویال بیکربنات سدیم 7.5 درصد
- دارای غلظت سدیم بی کربنات 7.5 درصد است.
- به صورت محلول جهت انفوزیون عرضه می گردد.
- الکترولیت و عامل قلیایی کننده است.
- به صورت ویال شیشه ای قابل تهیه است.
مکانیسم اثر بیکربنات سدیم ویال
سدیم بی کربنات دارویی قلیایی کننده سیستمیک است. مصرف این دارو موجب افزایش بیکربنات پلاسمایی خواهد شد. این دارو غلظت بالای یون های هیدروژن را بافره کرده و موجب افزایش pH خون می گردد. این امر به معکوس شدن تظاهرات بالینی اسیدوز منجر می شود. این دارو یک قلیایی کننده ادرار بشمار آمده و باعث افزایش دفع یون های بی کربنات آزاد در ادرار خواهد شد. این دارو به طوری موثر به افزایش pH ادرار منجر می شود. قلیایی شدن ادرار می تواند موجب حل شدن سنگ های اسید اوریکی گردد.
مکانیسم دیگر ویال بیکربنات سدیم عمل به عنوان آنتی اسید است. این ماده اسید معده را بافره کرده و خنثی خواهد نمود. اما در عین حال بر ترشح آن اثر مستقیمی ندارد. این مکانیسم به افزایش مقدار pH محتویات معده منجر شده و موجب تسکین علائم افزایش ترشح اسید خواهد شد.
تداخلات دارویی بیکربنات سدیم
در ادامه به برخی از تداخلات دارویی اشاره شده است.
- بیكربنات سدیم نیمه عمر كینیدین، افدرین و سودوافدرین را افزایش داده و دفع تتراسیكلین‌ها، سالیسیلات‌ها، كلرپروپامید و لیتیم را نیز افزایش خواهد داد.
- افزایش احتباس سدیم در مصرف این دارو همراه با كورتیكواستروئیدها رخ خواهد داد.
توصیه ها در مصرف بیکربنات سدیم ویال
- کلیه داروهای تزریقی را باید در مراکز درمانی تزریق نمود.
- اگر کدورت یا تغییر رنگ خاصی در محلول تزریق دیده شود، باید از تزریق دارو خودداری گردد.
- برای مصرف کنندگان این دارو انجام آزمایشات دوره ای خون الزامی است.
- این دارو یک نمک است؛ بنابراین از رژیم کم نمک استفاده نمایید.
عوارض جانبی بیکربنات سدیم
- CHF تشدید شده
- خونریزی مغزی
- ادم
- هایپرناترمی
- هایپوکلسمی
- هایپوکالمی
- آلکالوز متابولیک
- علائم شبه کزاز
مقدار و نحوه تزریق بیکربنات سدیم ویال
برای تزریق بیکربنات سدیم ویال می توان از آب مقطر استریل، محلول تزریقی کلرورسدیم یا محلول تزریقی دکستروز 5 درصد برای رقیق سازی محلول بیکربنات سدیم استفاده گردد.
ویال بیکربنات سدیم را می توان از راه وریدی یا پس از رقیق کردن تا حد ایزوتونیک به صورت زیر جلدی تزریق کرد. غلظت مناسب جهت تزریق وریدی از 1.5 تا 7.5 درصد برحسب نیاز و وضعیت بالینی بیمار خواهد بود. سرعت تزریق نباید از 1 میلی لیتر در دقیقه در هر کیلوگرم از وزن بیشتر باشد. این مقدار برحسب نیاز و وضعیت بالینی بیمار انتخاب می گردد.
